Schemat rozliczenia C.O.
08.06.2010 r.
RUCH SPÓŁDZIELCZY SKŁADA SKARGĘ DO KOMISJI EUROPEJSKIEJ
Władze Rzeczypospolitej Polskiej nie przestrzegają prawa Unii Europejskiej. Wyraża się to zarówno w przyjmowaniu przepisów ustawowych sprzecznych z prawem unijnym, jak i w niepodejmowaniu właściwych środków o charakterze ogólnym lub szczególnym, wynikających z tytułu członkostwa w Unii Europejskiej i konieczności przestrzegania prawa unijnego.
Taka jest ocena Krajowej Rady Spółdzielczej – naczelnego organu samorządu spółdzielczego w kraju, sformułowana i przekazana do Komisji Europejskiej w dniu
16 kwietnia 2010 r. Krajowa Rada Spółdzielcza wielokrotnie występowała do organów władzy publicznej, wskazując przykłady dyskryminacyjnego traktowania spółdzielni
i naruszania w tym zakresie powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Sposób prowadzenia prac legislacyjnych nad nowelizacją ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r.
o spółdzielniach mieszkaniowych, kiedy ponowiono przepisy zakwestionowane wcześniej przez Trybunał Konstytucyjny i zaproponowano rozwiązania, których zgodność z prawem po raz kolejny może budzić istotne wątpliwości, spowodował, iż Krajowa Rada Spółdzielcza uznała, że działania władz publicznych powinna ocenić Komisja Europejska, zgodnie
z kompetencjami przysługującymi jej na mocy traktatów założycielskich.
K.R.S. zarzuca Rzeczpospolitej Polskiej naruszenie następujących przepisów prawa Unii Europejskiej, które ujęte są w czterech następujących punktach:
1/ artykułu 4 ust. 3 akapit 2 Traktatu o Unii Europejskiej – przez niepodjęcie środków ogólnych lub szczególnych dla zapewnienia zobowiązań wynikających z aktów instytucji Unii, w szczególności, polegające na nieprzyjęciu przepisów, mających na celu wspieranie rozwoju spółdzielni w Polsce i realizacji przez Rzeczypospolitą tzw. obowiązków pozytywnych.
Uzasadnienie
Spółdzielnie stanowią formę organizacji ogólnie przyjętą we wszystkich państwach członkowskich. Ze względu na wykonywane zadania, spółdzielnie posiadają szczególny status prawny, powodujący, że na państwach członkowskich ciąży obowiązek objęcia ich ochroną oraz sprzyjanie rozwojowi spółdzielczości, a z drugiej ogranicza co do zasady, możliwość ingerencji ze strony władz publicznych. W 2001 r. uznano na szczeblu unijnym, iż „rolą państwa jest prowadzenie sprzyjającej polityki i tworzenie norm prawnych odzwierciedlających spółdzielcze wartości i zasady.
Powinno być przy tym tworzone przyjazne środowisko, które umożliwi spółdzielniom współuczestniczenie z innymi formami przedsiębiorczości na tej samej płaszczyźnie.
Dzisiaj spółdzielnie w Polsce są ustawowo ograniczane w konkurowaniu z innymi podmiotami gospodarczymi ( z korporacjami developerskimi czy zarządców nieruchomości), są obciążone fiskalnie pomimo realizacji gospodarki społecznej, nie są dopuszczane do finansowania swoich programów ze środków unijnych.
2/ artykułu 4 ust. 3 akapit 3 Traktatu o Unii Europejskiej – poprzez podjęcie środków które zagrażają urzeczywistnianiu społecznej gospodarki rynkowej polegającej na przyjęciu przepisów dyskryminujących spółdzielnie mieszkaniowe w porównaniu do innych podmiotów gospodarczych.
Uzasadnienie
Traktat UE zobowiązuje państwa członkowskie do powstrzymywania się od podejmowania wszelkich środków, które mogłyby zagrażać urzeczywistnieniu celów Unii. Jednym
z podstawowych celów Unii jest utrzymywanie i rozwój społecznej gospodarki rynkowej realizowanej przez spółdzielczość i uwzględnianie podmiotów tej gospodarki którymi są spółdzielnie, w swoim prawodawstwie i w strukturach politycznych. Według Unii spółdzielczość pełni wielką rolę w rozwoju polityki społecznej państwa.
Dlatego, nie do pogodzenia z tak ustalonym wzorcem są przepisy prawa krajowego likwidujące solidaryzm spółdzielczy, będący jednym z elementów podstawy społecznej gospodarki rynkowej. Przejawia się to w ustanowieniu przepisów nakazujących spółdzielniom mieszkaniowym rozliczanie kosztów i przychodów na każdej nieruchomości stanowiącej ich własność. Podobnego nakazu nie stosuje się do innych podmiotów zarządzających (państwowymi czy komunalnymi) zasobami mieszkaniowymi.
Polski ustawodawca powinien powstrzymać się od ustanowienia tych przepisów.
Także regulacja prawna ustalająca naliczanie podatku dochodowego od osób prawnych odrębnie dla gospodarki zasobami mieszkaniowymi (zwolnionej od podatku) i dla pozostałych działalności, które nie są zwolnione, a nie w sposób łączny jak to odbywa się
w innych podmiotach gospodarczych jest przejawem dyskryminacji ustawowej spółdzielni.
3/ artykułu 6 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, w związku z europejską konwencją
o ochronie praw człowieka i podstawowych praw wolności – poprzez nieproporcjonalne
i nieuzasadnione interesem publicznym ograniczenie wolności zrzeszania się,
w szczególności polegającej na pozbawieniu członków rady nadzorczej spółdzielni mieszkaniowych możliwości sprawowania mandatu przez więcej niż dwie kolejne kadencje oraz ustanowienie nadzoru administracyjnego nad działalnością spółdzielni mieszkaniowych.
Uzasadnienie
W świetle prawa Unii Europejskiej stosunki między spółdzielnią a jej członkami są wyrazem przysługującej każdemu człowiekowi możności zrzeszania się. Według Krajowej Rady Spółdzielczej, działania władz publicznych naruszają zasady samodzielności i samorządności spółdzielni, które z tych praw się wywodzą.
Po pierwsze – ograniczenie ilości kadencji członka Rady Nadzorczej jest zakazem ingerującym w wolność zrzeszania się w spółdzielniach mieszkaniowych, w zakresie dotyczącym biernego prawa wyborczego do jednego z organów tych spółdzielni. Zakaz ten ogranicza jednocześnie, prawa wszystkich członków spółdzielni, którzy w takiej sytuacji zostają pozbawieni w pełni swobodnego wyboru.
Po drugie – polskie ustawodawstwo spółdzielcze ingeruje w wolność zrzeszania. Przepisem
z art. 83 ustawy spółdzielczej uniemożliwiono spółdzielniom mieszkaniowym zastąpienie walnego zgromadzenia przez zebranie przedstawicieli. Tym samym pozbawiono członków spółdzielni mieszkaniowych prawa swobodnego decydowania o formie organizacyjnej wyrażania woli.
Po trzecie – za naruszający zasadę samorządności spółdzielczej, w tym wolność zrzeszania, należy uznać przepis prawa spółdzielczego ustanawiający nadzór administracyjny właściwego ministra do budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej nad działalnością spółdzielni mieszkaniowych. Organom władzy publicznej przyznano przy tym prawo podejmowania rozstrzygnięć ingerujących w działalność spółdzielni, nie podlegających jednocześnie zaskarżeniu. Organ władzy publicznej może zatem podejmować arbitralne działania w stosunku do spółdzielni mieszkaniowych w sposób sprzeczny z autonomią spółdzielni jako osoby prawnej typu korporacyjnego, będącego dobrowolnym zrzeszeniem swoich członków.
Podsumowując, należy uznać, że Rzeczpospolita Polska, przez działania władz publicznych i nieproporcjonalną ingerencję w wolność zrzeszania naruszyła przepisy Traktatu Unii Europejskiej.
4/ artykułu 54 akapit 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – poprzez uznanie,
w procesie ubiegania się przez spółdzielnie o dofinansowanie z Programów operacyjnych (okres programowania 2007 – 2013) iż spółdzielnie nie stanowią przedsiębiorstw i nie mogą otrzymać dofinansowania.
Uzasadnienie
Zgodnie z Traktatem UE spółdzielnie stanowią szczególne, pod względem organizacyjnym lub prawnym, formy przedsiębiorczości. Komisja Europejska już w 2003 r. wyraziła nadzieję, iż forma spółdzielni będzie wykorzystywana w różnych programach i politykach wspólnotowych. Jednocześnie, Komisja UE zachęciła państwa członkowskie do zapewnienia spółdzielniom dostępu do finansowania ze środków publicznych. Nie zaliczenie spółdzielni do potencjalnych beneficjentów dofinansowania z Programów Operacyjnych (środki unijne) jest naruszeniem przez Rzeczpospolitą prawa Unii Europejskiej a w szczególności art 54 akapit 2 Traktatu funkcjonowania UE.
--------------------------------
Przedstawione w niniejszym materiale główne założenia skargi ruchu spółdzielczego do Komisji Europejskiej na jego dyskryminację ustawową przez polskie ustawodawstwo oraz przedłożone uzasadnienie, wskazują jak na przestrzeni ostatnich 10 lat odbywało się obdzieranie spółdzielni mieszkaniowych z zagwarantowanych przez Konstytucję Unii Europejskiej, której Polska jest członkiem od 2004 r., oraz zapisanych w polskiej konstytucji, praw do swobody i tolerancji gospodarczej oraz prawa do zrzeszania się członków. Jednocześnie zamykano spółdzielcom dostęp do unijnych środków, tak niezbędnych
w programach modernizacyjnych każdej polskiej spółdzielni mieszkaniowej.
Zarząd ŻSM