12.01.2016
Z Kraju
PRZEDWYBORCZE OBIETNICE MIESZKANIOWE partii politycznych
Systemy dopłat do mieszkań kupowanych na własność, ulgi podatkowe i rozwój rynku najmu to kilka wyborczych propozycji na interwencje na rynku nieruchomości.
Lion’s Bank zebrał przedwyborcze obietnice poszczególnych partii, które okazały się niemal zgodne w jednym punkcie – w nadchodzącej kadencji parlamentarzyści nie wprowadzą podatku katastralnego. Ile mieszkań brakuje w Polsce? Szacunków jest cała masa. Jeśli wziąć pod uwagę stan techniczny, to zgodnie z danymi Eurostatu prawie 1,5 mln istniejących obecnie lokali wymaga albo gruntownego remontu, albo wręcz wyburzenia. Do tego różnica pomiędzy liczbą gospodarstw domowych a liczbą mieszkań istniejących
w 2013 r. wyniosła blisko milion. Mało tego – brak mieszkań można oszacować nawet na
8 mln, jeśli wziąć pod uwagę średni standard mieszkaniowy w Unii Europejskiej. W Polsce bowiem statystyczny obywatel ma do dyspozycji 1 pokój, a w Unii jest to średnio 1,6 pokoi.
Co więc politycy planują zrobić aby ten stan poprawić?. Lion’s Bank spytał na tę okoliczność 7 partii, które wg sondaży przedwyborczych miały szansę wejść do parlamentu po październikowych wyborach. Niestety nie wszystkie formacje znalazły czas na odpowiedź. Nie dziwi to w przypadku Komitetu Kukiz 15,którego lider odżegnuje się od programów wyborczych, które w praktyce nigdy w całości nie są realizowane. Podobnie brak odpowiedzi z partii Korwin można łączyć z faktem, że ugrupowanie to opowiada się za jak najmniejszą ingerencją państwa w wolny rynek. Trudno więc spodziewać się, że ta partia wydawałaby publiczne pieniądze, aby np. dopłacać do kredytów hipotecznych nabywcom mieszkań.
Te partie nie mają żadnego planu na mieszkaniówkę.
Nie przekazała również odpowiedzi partia RAZEM i nie przekazało Prawo i Sprawiedliwość.
Ale ta ostatnia partia, z największym poparciem w sondażach jest dzisiaj partią rządzącą i choć nie przekazała ona informacji do Lion’s Bank, to na swojej oficjalnej stronie publikowała swój program, w którym znaleźć można kilka propozycji. Skupimy się na tym programie, bo to PiS dzisiaj rządzi i będzie realizował w kraju swój program mieszkaniowy:
● Po pierwsze – Dla osób o średnich dochodach partia ta proponuje program budowy lokali na wynajem, które docelowo mają przejść na własność lokatorów.
Założenia ? – Banki Komercyjne, na zasadach wspólnie ustalonych z rządem, mają partycypować w finansowaniu budowy mieszkań na wynajem. Te mają powstać na działkach przekazanych z publicznego zasobu (za symboliczną opłatą). Same nieruchomości mają być zbudowane relatywnie tanio – założenia mówią o przeciętnym koszcie metra na poziomie
2,5 tys. zł. W finansowaniu inwestycji ma nawet partycypować budżet unijny – poprzez fundusze na uzbrojenie terenu. Najemcami tak powstałych lokali mają być w pierwszej kolejności ci, którzy będą w stanie spłacić od razu połowę kosztu budowy lokali. Przeniesienie prawa do lokalu na najemcę ma następować po 35 latach najmu lub wcześniej – o ile najemcę stać będzie na wykup. W pomyśle tym widać wiele analogii do reaktywowanego przez rząd Ewy Kopacz, programu TBS, który jednak nie przewiduje docelowego przekształcenia najmu w prawo własności.
Trudno dziś tę propozycję w sposób wiarygodny ocenić, ponieważ wciąż jest w niej wiele niewidomych. Nie wiadomo, czy banki w ogóle będą zainteresowane finansowaniem tego modelu? Czy uda się zaprojektować dobrej jakości budynki, których budowa kosztować będzie do 2,5 tys. zł. w przeliczeniu na m/ kw ? Czy uda się zaangażować środki unijne do uzbrojenia działek budowlanych? Jakie będą progi dochodowe, które pozwolą korzystać
z programu?
● Równolegle PiS proponuje wprowadzenie też kas mieszkaniowych, które nie tylko mają zająć się zbieraniem pieniędzy, ale też budową mieszkań na wynajem. Finansowanie ma pochodzić od banków, z emisji papierów dłużnych, a ponadto pieniądze mają być zbierane przynajmniej przez 3 lata od osób, które chciałyby zostać najemcami tych mieszkań. Członek kasy (najemca) wraz ze spłatą zobowiązań kredytowych ma się stawać właścicielem lokalu. W tym wypadku z oceną propozycji, także trzeba będzie poczekać na gotowy projekt ustawy, niemniej jeśli oferta będzie atrakcyjna cenowo z łatwością można sobie wyobrazić sytuację,
w której chętnych będzie znacznie więcej niż dostępnych lokali.
● Trzecią propozycją jest uproszczenie procedur budowlanych. Niewielkie bloki mieszkalne mają być budowane na podstawie zgód budowlanych – w tym wypadku do zmian doprowadził już rząd PO i PSL, ułatwiając procedury budowlane na zasadzie zgłoszenia, a nie pozwolenia na budowę. Uproszczeniu mają też ulec procedury podziału i odrolnienie działek na terenach miejskich, o ile ziemia ma niższą przydatność rolniczą.
-------------------
Tyle program mieszkaniowy Prawa i Sprawiedliwości. Czy stanie on się programem Rządu? Czy przed uzyskaniem postaci obowiązującego prawa i zapisów w ustawach będzie on skonsultowany ze środowiskami spółdzielczości mieszkaniowej, Kongresu Budownictwa, czy Krajową Radą Spółdzielczą. Polska spółdzielczość mieszkaniowa oczekuje na włączenie jej do ogólnopolskiego programu budowy mieszkań dla rodzin średniozamożnych i nie blokowanie jej udziału w nim, jak to miało miejsce w ostatnich 20 latach.
Dla porządku przedstawiamy zestaw pomysłów partii politycznych dot. rynku nieruchomości, które prezentowały je w kampanii wyborczej. Zestaw ujęliśmy w tabelkę:
Partia |
Wprowadzenie podatku katastralnego |
Pomysły na programy stymulujące rynek nieruchomości |
Nowoczesna RP |
Tak, ale |
●Zrównoważenie praw najemców i właścicieli ●Przyspieszona amortyzacja wynajmowanych lokali |
Platforma Obywatelska |
Nie |
●Zrównoważenie praw najemców i właścicieli ●Zmiana opodatkowania wynajmu dla młodych ●Fundusz Municypalny |
Prawo i |
Nie |
●System budowy mieszkań dla średnio zarabiających ●Powołanie kas mieszkaniowych ●Uproszczenie procedur budowlanych |
Zjednoczona Lewica |
Nie |
●Narodowy program budowy mieszkań ●Ulga podatkowa dla właścicieli mieszkań na wynajem ●Przywrócenie ulgi budowlanej/remontowej ●Czynsz w lokalach komunalnych zależny od dochodu |
Opracowanie Lion’s Bank na podstawie ankiet przeprowadzonych wśród partii politycznych
Ze względów oczywistych (rozstrzygnięcie wyborcze w wyborach z dnia 25 października 2015 r.), nie będziemy rozwijać programów przedstawionych przez pozostałe partie polityczne. Pomimo, że niektóre są ciekawe, to przez najbliższe 4 lata nie mają szans na realizację.
Zarząd ŻSM
P.s. Zebrano i opracowano na podstawie materiałów Kongresu Budownictwa i Lion’s Banku.